Dit onderzoek is in het najaar van 2020 uitgevoerd onder leden van de bibliotheek van 16 jaar of ouder. Het onderzoek begint met een algemeen onderdeel waarin naar de tevredenheid over de bibliotheek wordt gevraagd. Daarnaast mochten bibliotheken drie modules kiezen waarin meer de diepte wordt ingegaan op een bepaald onderwerp.

Cluster Drenthe Platteland wordt op veel onderdelen voldoende beoordeeld. Het meest te spreken zijn de leden over de medewerkers (88% is positief). Wat kritischer dan in het totale BiebPanel is men over het gebouw, de sfeer en inrichting, de collectie, de zitplekken, de werkstudieplekken, de openingstijden en de horecavoorzieningen.

Leden noemen als reden voor hun hoge beoordeling (8 of hoger; 71% geeft een 8 of hoger) dat de bibliotheek een prettige, gezellige en fijne plek is. Ook noemt men vaak dat er veel keuze is (vooral in de wat grotere vestigingen) en dat het reserveren makkelijk gaat (vooral in de wat kleinere vestigingen). Ook noemt men spontaan de behulpzaamheid en vriendelijkheid van de medewerkers. Leden typeren de bibliotheek vooral met de kernwoorden: gezellig, overzichtelijk, sfeervol, gastvrij, ruime keuze, compact.

Rapportage en bijlagen

Rapportage ledenonderzoek 2020 cluster plattelandsbibliotheken

Tabellen ledenonderzoek 2020 plattelandsbibliotheken

De eerste rapportage van het nieuwe BiebPanet betreft een social data analyse rondom thema’s die spelen met betrekking tot de bibliotheek. Het betreft een landelijke analyse waarbij de volgende zaken zijn onderzocht:

• Hoe wordt er in het algemeen online over de bibliotheek gesproken en door wie?
• Welke influencers/ambassadeurs praten over de bibliotheek?
• Social insights: welke thema’s worden besproken, waar, door wie en welk sentiment?
• Hoe doen bibliotheken het op social media?

Rapportage onderzoek Social Insights

Dit onderzoek richt zich op het gebruik, de beoordeling en de wensen ten aanzien van de bibliotheek van bezoekers die geen lid zijn van de bibliotheek.

Kernvragen zijn: op welke manier maken deze bezoekers gebruik van de bibliotheek, hoe beoordelen ze de bibliotheek en wat kan de bibliotheek doen om ervoor te zorgen dat zij de bibliotheek nog vaker bezoeken?

Samenvatting

Bezoekers zijn positief over de bibliotheek, maar kennen het aanbod, buiten de boeken, meestal niet goed. Kansen liggen er in cursussen, goede werkplekken (voor jongeren), kinderactiviteiten (voor ouders), informatieve bijeenkomsten (voor 55 plussers) en hulp bij het invullen van formulieren (voor lager opgeleiden).

• Bezoekers komen vooral om boeken te lenen, ter plekke te lezen, rustig te zitten en te werken/studeren
  Boeken lenen is vooral belangrijk voor ouders van kinderen, vrouwen en middelbaar en hoger opgeleiden. Zij gaan met iemand mee om boeken te lenen, of gebruiken het pasje van een ander. Voor lager opgeleiden en 55 plussers is ter plekke kranten, tijdschriften en boeken lezen de belangrijkste bezoekreden. ‘Onder de mensen zijn’ is vaker dan gemiddeld belangrijk voor 75 plussers en lager opgeleiden.
   
• Aanbod bibliotheek slecht bekend bij de bezoekers
  Bezoekers associëren de bibliotheek vooral met (veel) boeken, rust en een fijne plek. Ze zijn positief over de bibliotheek en geven een NPS van 11. Het meest tevreden zijn de bezoekers over de medewerkers, de leestafel en de zitplekken; het minste over de horecavoorzieningen. Veel bezoekers kennen niet het hele aanbod van de bibliotheek en weten bijvoorbeeld niet dat ze spreekuren, tabletcafés of een boekendienst aan huis aanbieden.
   
• Meeste behoefte aan cursussen en werkplekken; voor lager opgeleiden aan hulp bij formulieren
  Bezoekers zijn vooral geïnteresseerd in: cursussen, werkplekken, informatieve bijeenkomsten, e-books, boekpresentaties en tentoonstellingen. Voor jongeren zijn werkplekken en cursussen het meest interessant, voor 35 tot 54 jarigen cursussen en kinderactiviteiten en voor 55 plussers informatieve bijeenkomsten. Lager opgeleiden vinden hulp bij het invullen van formulieren het interessantste.

Rapportage en bijlagen

Rapportage landelijk bezoekersonderzoek

Tabellen landelijk bezoekersonderzoek

Dit is een rapportage van het nieuwe BiebPanel. Het gaat om een ‘deep dive’ onderzoek in de vorm van een online research community onder jongeren van 18 tot 30 jaar, allen niet-leden en niet-bezoekers van de bibliotheek. Kernvragen zijn: 'wat is het beeld van jongeren van bibliotheken' en 'hoe kunnen bibliotheken relevanter worden voor jongeren'?

Vicieuze cirkel houdt jongeren uit bibliotheken

Veel jongeren hebben een verouderd beeld van de bibliotheek. Dit onderzoek vond plaats onder jongeren die momenteel geen lid zijn van een openbare bibliotheek en er in de afgelopen 12 maand en ook geen hebben bezocht. Hun beeld en verwachtingen van een bibliotheek zijn in veel gevallen gebaseerd op herinneringen van jaren geleden.

Zo zien ze de bibliotheek als een plek voor rust en inspiratie. Tegelijkertijd leeft de veronderstelling dat bibliotheken voor henzelf niet aantrekkelijk zijn. Daar hebben ze verschillende redenen voor, waarbij de meeste functioneel of praktisch van aard zijn. Boeken lenen bij een bibliotheek is ongemakkelijk, zo vermoeden ze. Bovendien zien ze de openingstijden van een bibliotheek, de collectie en de uitleentermijn als beperkingen. Daarnaast vinden ze de sfeer in een bibliotheek niet prettig: te onrustig om te studeren of juist weer te sfeerloos en kil voor een bezoek.

Bibliotheken komen niet voor in hun overweging

De meeste jongeren weten weliswaar dat de bibliotheek meer te bieden heeft dan boeken. Niettemin zijn ze niet goed op de hoogte van het aanbod dat specifiek voor hen relevant kan zijn. Omdat er alternatieve opties zijn die jongeren voorzien in hun behoeften, blijft een bibliotheekbezoek uit. En daardoor blijft ook hun overwegend negatieve beeld van bibliotheken bestaan.

Hoewel sommigen ook positieve aspecten koppelen aan bibliotheken, is de verwachting dat jongeren zonder ingreep niet zelf het initiatief nemen om bibliotheken te bezoeken. Het is aan bibliotheken om op een duidelijke en geloofwaardige manier aan jongeren kenbaar te maken dat zij voor hen relevant zijn.

Kansen om de vicieuze cirkel te doorbreken

Om jongeren weer de bibliotheek te laten bezoeken, moet de bibliotheek zorgen voor een aantrekkelijker aanbod en dit communiceren op een duidelijke, maar ook geloofwaardige manier. De doelgroep ervaart zowel functionele als emotionele barrières. Het wegnemen van de functionele barrières kan ertoe leiden dat jongeren bibliotheken weer gaan bezoeken. Pas dan zullen de emotionele barrières verdwijnen, aangezien de nieuwe ervaring dan leidt tot een positiever beeld van de sfeer. Een aantal aanbevelingen:

• Werk in elk geval aan verbeteringen in de propositie, of in de communicatie over de propositie. Belangrijk hierbij is dat je in de positionering afstand neemt van het verleden. Zeg bijvoorbeeld niet “de bibliotheek is meer dan boeken”, want dan wordt er nog steeds vastgehouden aan het verleden.
• Maak duidelijk dat je bij de bibliotheek op een laagdrempelige manier (gemakkelijk én gratis/goedkoop) van de diensten gebruik kunt maken. Geef ook aan dat je ook bij een openbare bibliotheek kunt langskomen zonder dat je lid bent.
• Laat in de communicatie zien dat je voorziet in de specifieke behoeften die spelen onder deze doelgroep, zoals werkplekken, inspiratie, ontmoeting, etc. Gebruik ook de juiste kanalen voor deze communicatie, zoals Instagram en podcasts.
• Jongeren vinden het niet prettig om zich te committeren. Overweeg meer laagdrempelige vormen van lidmaatschap, zoals een week lid maatschap, een proefabonnement, een strippenkaart of een mogelijkheid om online van diensten gebruik te maken ‘als gast’/zonder registratie. Maak bijvoorbeeld gebruik van de BiebApp, waarmee jongeren met hun telefoon materialen kunnen lenen zonder lid te worden.
• Vertel hoe gemakkelijk het is om een boek te lenen én dat de collectie aan de behoeften voldoet. Beloften en bewijsvoering zijn hierbij van groot belang: bijvoorbeeld in 5 minuten je boek gevonden en gereserveerd, binnen x dagen in huis. Verwijs vooral ook naar het online aanbod luisterboeken en e books.
• Laat zien dat de bibliotheek een uitermate geschikte plek is om te studeren of om inspiratie op te doen.
• Creëer indien mogelijk een veelzijdig aanbod aan activiteiten en faciliteiten bij bibliotheken. Voor jongeren zijn activiteiten op het gebied van cultuur, sport en educatie vaak nog te duur. Er is behoefte aan een centrale plek waar ze voor weinig geld hun hobby's kunnen beoefenen of op een laagdrempelige manier nieuwe dingen kunnen leren. Maak duidelijk dat jongeren veel eigen inbreng kunnen hebben door samen met hen activiteiten te programmeren. Ook het uitnodigen van jonge sprekers en deze via de Instagram van de bibliotheek laten communiceren of een podcast laten maken voor de bibliotheek, zijn voorbeelden van het betrekken van jongeren bij de activiteiten van de bibliotheek.
• Jongeren zoeken zowel rust als ontmoeting in de bibliotheek; dit kan gemakkelijk naast elkaar bestaan. Het bibliotheekgebouw moet hier wel voor ingericht zijn, met duidelijk onderscheid tussen verschillende ruimtes. Ook het communiceren over deze verschillende functies van de bibliotheek is belangrijk.

Rapportage en bijlagen

Rapport community onder jongeren niet-leden, niet-bezoekers

Kennismakingstopic

Topic 1: In the picture

Topic 2: Vriend uit Australië

Topic 3: Online bibliotheekbezoek

Topic 4: Het beste idee